وەیوڵە باڵۍ

وەیوڵە باڵۍ

ڕاوڕەسمێ قەڎیمیانەو ھەورامانی و گېرە کوردەواری بۍ، ھەرساڵۍ وارانو پەڵەی سەرپایز دما کەوتێ  یام وشکەساڵی بیێ، ئی مەراسیمیە ساز کەرېنۍ، چېش کەرېنۍ؟ زاڕۆڵەو گەنجو پیرو جوان نېرو ما، گلېرۍ بېنېوە، داھۊڵۍ بە دووۍ دارۍ وەش کەرېنۍ و چەپو راس بەسېنېش و ئینجا جلبش کەرېنېنە ئایا جلۍ ژەنانۍ بیێ یام پیایانۍ، یانی بۍ بە " وەیوڵۍ" زەریف ڕازنېنېشۆ پېسەو وەیوۍ ،دېنېش دەسو کەسێوە بەرزەش کەرېوە،دماو ئانەی (20-30) کەسۍ زیاتەر یام کەمتەر جەمۍ بېڼۍ گنېنۍ شۊنەو وەیوڵە باڵەکۍ، ئەوەڵجار دلۍ دەگێرە گېڵنېنېش، گرد جارێنە پېسەو کۆرسی واچېنۍ( وەیوڵە باڵۍ سەرو پیرا ،یاخوا وارۊ پەی فەقیرا) ،لوېنۍ وەرو بەرەو ھەرکەسی ژەنەو یانەکەی زیېرەو جاموڵکۍ ئاوی پژگنۍ وەیوڵەکۍڕە ، بەحساب تەڕة بۊو وارانش بێ شۊنیرە، دماو ئانەی دلۍ دەگێ تەمامیۍ ،ڕوە کەرېنۍ سەروو  نزرگەو (پیرێ ) ھەورامانی ،دیارا فرەو دەگاکا ھەورامانی نزرگەو نشینگەو قەبرەو پیرەکاش چنەن، ئێمە جە گوڵپ بە پێ وەیولەکێ بەرېنمێ پەی سەرگەتێ نزیکەو نیم سەعاتی زیاتەری بەپێ لوېنمۍ تا یاوێنمێ سەرو قەبرەو (باوا ناوزی) باوا ناوس، جە گوڵپۆ ھەتا سەرگەتە  دروشمەکېما واچېنمێ ( وەیوڵە باڵۍ سەرو پیرا،یاخوا وارۊ پەی فەقیرا)، دماو ئانەی یاوېنمۍ سەرو قەبەرە باوا ناوزی ،جاگەیچ کەمێ مدرېنمۍ ،ئاوی ئارېنمۍ کەرېنمېش وەیوڵەکېرە، تەڕە بۍ،دماو پانزە تا ویس دەیەقا سەرو باوا ناوزیۊ مەنېنمېوەو دروشمەکاما واچېنمېوە،  ئیجا شۊنەو وېمارە گېڵېڼمێ پەی گوڵپی.

ئەگەر سەرنجە دەیمێ ئی راو رەسمە جە دېر زەمانۊ پېسەو فەرھەنگێ مەنەنۆ دلېمانە،بە دروشمەکېرە مزانمێ، وەختێ ئی ڕاوڕةسمە لوان راوە ، پیرەکۍ ھەورامانی دەسەلاتو حوکمشا بیەن،زەمانو ئاینو زەردەشتی بیەن ، ( نەوەدونۊپیرەو ھەورامانی)، دماجاریچ ھەتا ئامای ئاینو یارسانی ھەر بەردەنشا راوە، چون باوا ناوز  یارسانەن، ھەتا ئامای ئاین وئیسلامیچ ئی راو رەسمە ھەر برەوش بیەن ،وەلێم ئیسەتۍ باوڕ نمەکەرو خەڵک ئی ڕاوڕةسمیە کەرۊ جە لادەگاکانە،ئەگەر کریۊیچ فرە کەما، جەحالەتێنە  ئی زەمانە فرەتەر ژیوگا توشو وشکە ساڵی بیەن  بە نونگەو پیس بیەی ژیوگایۆ.

ھەر ئازەمانە چن عادەتێ یام ڕاو رەسمێ تەر بۍ پەی وەختو وشکەساڵی  ،ئەگەر بە وەیوڵە باڵۍ واران نەوارۍ لوېنۍ تەوەنۍ نینۍ ھانێوە جە دەگاو کەیمنەی جە لایەنو تایفەو یۆ جەپیرەکا ھەورامانی ،ئی تایفە ئیسا نەوە و وەچېشا  ھەنۍ گەچینەنە، ،بە پاو قسا دەماو دەم ئامێنێ و لاو خەڵكیوە واچیێنۍ ،دماو ئانەی تەوەنیشا وستېنە ئاوی ئیتر واران واران.

ھەرپاسە پەی نەجات بیە جە بۍ وارانی  عادەتێ تەر بۍ کەرېنېش ئادیچ ئانە بۍ ھەر کەس  سەید بیێ ،ناکاوێنە  ورش گېرېنۍ و وزېنېش دلۍ  ھەسارێ یام حەوزو ئاوۍ تا تەڕ بیێ ،بەحساب دماو ئانەی واران وارۍ، ئینە چی دمایۊ پەیدا بیەبێ ،ئەکید پەی تەرک کەردەی راو رەسمە قەدیمیەکا تەری بۍ.

چی دمایۊ نماو وارانیچ،کە جە ئاینو ئیسلامینە پەیڕەو کریۊ کەرېنۍ، بەنونگەو قەرەباڵخی شارەکا چن جارێ ویرەوەریمەنە نماو وارانی کریێنەو لاڵیاوە پەی ئانەی واران وارۊ و وشکەسالی کۊتاش بێ.

وېنەکەم جەئینترنێتۆ ھور گرتەن.

            

د.ناجح گوڵپی     8/6/2017