پۆڵەندا کوشتاری فۆلین بە جینۆساید دەناسێنێ

 

پۆڵەندا  کوشتاری فۆلین بە جینۆساید دەناسێنێ

دکتۆر ناجح گوڵپی 

12/6/2016

ئاژانسەکانی هەواڵ بڵاویان کردەوە کە پارتی جوتیارانی پۆڵەندی ڕۆژی 11/6/2016  پرۆژە بڕیارێکیان خستۆتە بەردەست پەرلەمانی هۆڵەندا ،سەبارەت بە یادکردنەوەی ڕۆژی 11 یانزەی تەمووز، ڕۆژی زیندو راگرتنی کوشتاری فۆلین ساڵی 1943 ،بکرێتە یادی قوربانیانی جینۆسایدی فۆلین.

پێش کەش کەران و خاوەنی پرۆژەکە سورن لەسەر ئەوەی کوشتارەکەی فۆلین پاکتاوی ڕەگەزی بوە و دەبێت بەجینۆساید بناسرێ ،ئەم تاوانە  لەلایەن یەکینەکانی بەناو "سوپای یاخی و شۆڕشگێڕی ئۆکرانی"  الجيش الأوكراني الثوري المتمرد " بەرامبەر دانیشتوانی پۆڵەندی و کەمینەکانی تر،لەسەرو بەندی جەنگی دووەمی جیهانیدا ئەنجامیان داوە، هەرێمی فۆلین لەژێر دەسەلاتی پۆڵەندا بوە تا ساڵی 1939 دواتر لەلایەن ئەڵمانیای نازیەوە داگیر کراوە.

چالاکوان و لایەنگرانی ئەم حیزبە دەڵێن ئەنجامدانی ئەم تاوانکاریە هۆکارێک بوە بۆ بەرز بونەوەی لایەنگیری گەل بۆ سەرکردەی ئۆکرانیەکان "ستیبان باندیرا " لە ماوەی دوای جەنگەوە.

لەئیستادا پەرلەمانی پۆڵەندا خوێندنەوە بۆ ئەم پرۆژەیاسایە دەکات،لە هەر کاتێکدا بێت  ڕۆژی یاد کردنەوەی کوشتاری فۆلین بەجینۆساید دەناسێنی وەک یادەوەریەک بۆ قوربانیانی دەستی "نەتەوەییەکانی ئۆکرانیا " .

ڕوداوەکانی کوشتاری فۆلین لە مانگی 3/1943 دەستی پێ کردوە و لە مانگی تەموزدا تاوانکاریەکان گەیشتونەتە بەرزترین ئاست، مێژوو نوسان دەڵێن  75-100 هەزار کەسی سڤیلی پۆلەندی بونەتە قوربانی، هەر لەم  کوشتارەدا بەهۆی بەرپەرچدانەوەی یەکینەکانی بەرگری پۆڵەندی 2000 جەنگاوەری نەتەوەیی ئۆکرانی تیا چوون.

شایەنی باسە سوپای یاخی و شۆڕشگێڕی ئۆکرانی لە سەردەمی جەنگی جیهانی دووەمدا هاوکاری سوپای ئەڵمانیای نازی کردوە، چەندین تاوانی پاکتاوی ڕەگەزی بەرامبەر بە "دانیشتوانی هۆلەندی و یەهود وکەمینەکانی تر کردوە " کە لەلایەن سوپای ئەڵمانیای نازیەوە شوێنەکانیان داگیر کراون.

سەرۆکی پێشوی ئۆکرانیا  "ڤیکتۆر یوشینکۆ" لەمەرسومێکدا کە لە 29 /1/2010 دا دەرچوە ،دەڵێ سوپای یاخی و شۆڕشگێڕی ئۆکرانی ، شەهیدن لە ڕێگای سەربەخۆیی ئۆکرانیا، هەروەها لە  9/4/2015 دا پەرلەمانی ئۆکرانیا (ڕادا) لە پرۆژەیاسایەکدا  سیفەتی "شەهیدان لە پێناو سەربەخۆییدا لە سەدەی بیستەمدا  یادەوەریان ڕێز دەگرین"  بەپێی یاساکە  نازناوی "قارەمانانی ئۆکرانیا" یان پێ بەخشرا.