یادی کیمیابارانی گوندی"زەردە"
بیستو نۆساڵ لە مەوپێش و لە ڕۆژی
31 ی پوشپەڕی ساڵی 1367 هەتاوی و هاوکات لە ڕۆژی 22/7/1988 دا گوندی زەرەدەی ڕێژاو لەناوچەی داڵاهۆی سەر بە شارستانی سەرپێڵ
زەهاو، کەوتە بەر هێرشی چەکی کیمیایی لەلایەن فرۆکەکانی ڕژێمی لەناوچوی بەعسەوە.
ئەم پەلامارە لە دواین ڕۆژەکانی کۆتایی هاتنی جەنگی ئیراق ئیراندا ئەنجام
درا،کە بوە هۆی شەهید بونی زیاتر لە 275 کەسی مەدەنیو بریندار بونی زیاتر لە 1146 کەس، هاوکات لەگەڵ ئەم هێرشە کیمیایە
پەلامارێکی تری یەکێک لەهێزە دژبەرەکانی
کۆماری ئیسلامی لە زەمیندا دەستی پێکرد بۆ ئەو ناوچەیە، لەژێڕ ناوی
"مرصاد " ، بۆیە سەرلێشێواوی پەیدا بوو لە نێو خەڵکەدا نەیان دەزانی کێ بۆمبارانی کردوون.
ئاشکرایە لێکەوتەکانی بە کار هێنانی چەکی کیمیایی هەتا چەندین ساڵ
بەردەوامی دەبێت ، بەتایبەت گازی خەردەل
"موستارد" ، کە بۆ ماوەیەکی درێژ لەناو ژینگەو لەشی مرۆڤدا دەمێنێتەوە و
کاریگەری خراپی تەندروستی دەبێت .
تا ئیستا و دوای بیستو نۆ ساڵ لە کیمیاباران کردنی زەردە خەڵکی بەر کەوتووی ئەم ئاوایە بە دەس برین و
لێکەوتەکانی بۆمبارانکردنی گوندەکەیان بە
چەکی کیمیایی دەنالێنن، دەوڵەتی ئیرانیش وەک پێوست چارەسەری بریندارەکانی
نەکردوە بۆ چەندین نەخۆشی لەناویاندا بەبەردەوامی
هەیە وەک (کۆکەو هەناسە تەنگی و هەوکردنی
سیەکان ، نەخۆشی چاو و کوێڕ بون ونەخۆشی
ڕیخۆڵەوە و پێست ) ،دواین راپۆرت دەلێ کە " 98 کەس تائیستا توشی شێرپەنجەی
خوێن بوگن ، و 20 کەس توشی شێرپەنجەی ڕیخۆڵە بوگن، 40 ژنیش سکیان لەبار چوە و مناڵەکانیان
مردوون" .
هەروەها لە هەرێمی کوردستانیش
تائیستا بەفەرمی ئەم یادە بەرز رانەگیراوە، هۆکارەکانیش دیارن !!
هەر لەم ڕۆژەدا هەردو گوندی "
نساردیرە" و "شامار دیرە"
ی سەر بە گیلان غەرب کیمیاباران کران ، ژینگەی گوندەکان تێکو پێکدراو ژیانی تیدا
وەستا و هەزار کەس لە گوندی نسار دیرە شەهید بوون.
هەروەها گوندی "شیخ
سەلە" ی سەلاسی باوەجانی و ، گوندی
"دودان" ی سەر بە شاری پاوە ، و گوندی "باوەجانی" سەر بە داڵاهۆ ش کیمیاباران کران.
لە سەروەختی جەنگی ئیراق -ئیراندا جەنگی مەدەنی و بۆمبارانی شارەکان پەرەی
سەند، ئەمە لەکاتیکدایە هەردو دەوڵەت دەزانن کە پێشێلی یاساکانی جەنگ و
پەیماننامەی جنیڤ یان کردوە، کەنابێت خەڵکی مەدەنی و لاشەڕی ناو شارەکان لە کاتی
جەنگدا بەئامانج بگیرێن، هاوکات ڕژێمی ڕوخاوی بەعس چەکی کۆکوژی قەدەغەی دژی خەڵکی
مەدەنی شارو گوندەکان بەکار دەهێنا لەم
جەنگەدا، لە دوای سەردەشتو هەڵەبجە و سەدان گوندی تری کوردستان، ئەم گوندانەشی
بۆردومان کرد.
گوندی زەردە ی ناوچەی ڕێژاو لە دالاهۆ بە ئاین یارسانن و بە زمانی کەڵهوری
و هەورامئ قسە دەکەن، و مەزارگەی باوایادگار لەو گوندەیەو بە شوێنێکی پیرۆزی یارسانەکان دێتە ئەژمار.
لەم یادەدا سەری ڕیز بۆ شەهیدانی زەردەو گشت شارو گوندەکانی تری کوردستان
دائەنەوێنین کەبە چەکی کیمیایی گیانیان
بەخت کرد..
دکتۆر ناجح گوڵپی....هەڵسوڕاوی جینۆساید
22/7/2017
