بەی پیشیێ

بەی پیشیێ

 گرڎما مزانمیٛ  هەورامان  ژیوگەو چنڎەها  میٛوەی جوٙراوجوٙریا ،  یوٙ چا میٛوا  بەی نە ، زەردەبەی هەکە پاییزەنە میاوٛوٙ پەنە  بەی بە ئینگلیزی ( quince) بەفارسی _ بە _بەهی _ بە عەرەبی  سفرجل ش ماچان ، چیٛگەنە گەرەکما باسێ دەرمانی  بەییٛ کەرو جەهەورامانەنە بەکار ئامان و کەلکشا جە بەییٛ هوٙرگیٛرتەن  :

بەی پیشیێ پەی هاڵامەتی و سەردا بیەی ، تایبە  سینە ئیٛشەو قوٙزەو کفە ، دەمیٛو سەردما بوٙنەو  سینەما مئیٛشوٙ  ماچا "  سینەم ئەجوٙ کتا ڕنیەن "  ئنڎە ئیٛشو ئازارش هەن وەختو کفەیەنە. هەورامیەکیٛ پەی چارەسەرو ێئی دەردیٛ بەیە شا  پیشنێنەو واردیٛنەشا ، ئتر سینەشا نەرم بیەنۆ و ئیٛشو ئازارش نەمەنەن و قوٙزەو کفەکەیچ  نەمەنەن .

بەییٛو شوریوە پاک، ووشکەش مکەریوە ، وزیش کاسێوە سەرش منیەیۆ  ( 10-15 دەیەقیٛ )  سەرو ئایریٛوی کزی  بە شیٛنەیی گەرمە بوٙ ،  ئتر نەرمە مبوٙوە ،  ئەوسا نیێنەشا دلیٛ ژیٛڵو بوڵو  وەردەمو سوٙبەی ، دماو ئانەی  لتەش مکەری و  موەریش ، مەشوٙ لانی کەم ڕوێ یەریٛ جاریٛ بەیەی پیشیێ بوەری  تا خاس بیوە .

سەرنجە دەیمیٛ چارەسەریٛوی سروشتی بیٛ زەرەر ، گیٛرە چنڎەها قازانجیٛ تەریٛش بانیٛ ، کەمتەرین خەرجش مەشوٙنە ، ڕوٙزگاریچ بوٙ جە دەرمانی ماوە تەمامیای و چینی و هیندی و،،، بیٛ کاریگەری ،،، با چەولاوە زەرەکیٛ دەرمان واردەیچ مدرانە .

گردما دلیٛ ویٛمانە ئینەما ئەژنیەن ، وەلیٛ  من ویٛم ئینەم تاقی کەردەنۆ ، فرە پەنەش خاس بیا ، برادەریٛوی تەریچ وەڵیٛ منەنە پاسەش کەردەبیٛ ، خاس بیەبیٛ ، ئاڎ هانەو منش دا بەی پیٛشنو وەرو ..
هەرپاسە توٙمو بەییٛ پەی سینە ئیٛشەو قۆزەو زاڕوٙڵەی فرە خاسا ، توٙمەکە  کوچیٛو ئاوی گەرمەش کەری ملەرە و  ئتر تاڵیێوە  مڎوٙوە ، تاوی بە شیٛوەو قەترەی دەیش بە زاروٙڵەی ، ئازارەکەیٛش نمازوٙ ...

واردەو بەییٛ ئاساییٛ  نەپیشییٛ  کەمیٛو ناڕەحەتەن ، چوون ڕەقەنەو گرد دڎانیٛ پنەش مەیاروٙ ، خەڵکو هەورامانی  بەیشا کویٛنە ئیجا واردیٛنەشا ،  بەی کەمیٛ وشکەنە وەلیٛ دماو کوایش ئاوەکیٛش مڎوە  تامش وەشتەر بوٙنە .

فرەو سەرچەمەکا گیٛڵانی هیچ یاگێنە باسو ئی خاسیەتو بەییٛ پیشیێ نەکریان ، بیٛژگەم هەورامانی ، دەی پاسەبوٙ  ئی خاسیەتە دەرمانیە تایبەو هەورامانیەن و مەشوٙ پاریٛزنمیٛش و پیٛسەو فەرهەنگیٛوی یانەوەی  هەورامانی بازمیٛشەو .

ئیسەتیٛ فرەو خەڵکی بەی کەرانە بە مرەبا و پەی وەرچای سەحبانی موەراش

سەرچەمە دروستیەکیٛ پیٛسە باسو بەییٛشا کەردەن :

پەی چارەسەرو لەم لوای زاڕوٙڵەی ، بووە و دەمی نمازوٙ  و وەشەش مکەروٙ ، دڵی بە قوەت کەروٙ ، پەی  یەهەری خاسەنە ، هامکاری ماساوڵەکاو لاشەی مکەروٙ  دەمو کرژ بیەیەنە ، بەی بریٛژیێ پەی زەخم و گەڎیٛ کەلکش هەن ،  هەرپاسە دکتوٙرەکیٛ واتەنشا هەرکەس فشاروو  وونیٛش بەرزەن مەشوٙ وٛیٛش پاریٛزنوٙ  و بەی نەوەروٙ .

   د. ناجح گوڵپی   31/12/17