حەوت
ئەساسیٛو گوٙشگیریای
گوٙشگیریای
ئاژێوە ئاسایین فرەوکەسی توشش مەبوٙنە، بڕێ نونگیٛ مەبان بە ئەساسەو ڕوەدای
گوٙشگیریای، گوٙش ئەرەوزیای. بفەرماودیٛ با پیٛوەرە بوانمیٛشانوە.
یوٙ:
کوٙئەوەبیەی ژەنگەو گوٙشی: ژەنگەو گوٙشی مادێوی لینج و چەربەن، گوٙش ویٛش بەرش
مەڎوٙنە پەی پاریٛزنای دلیٛو گوٙشی، ئی ژەنگیٛ ئەگەر فریٛ ببوٙنە گوٙش ویٛش فڕەش
مەڎوٙ جبەر، وەلێم بڕێ جاریٛ نمەیوٙ جبەر و کاناڵەو گوٙشی مەگیٛروٙ و مەوزوٙشرە،
مەبوٙنە بایسو ئەرەوزیایو گوشی، گوٙشگیریای، کەم ئەژنەویەی. پەی چارەسەرو ئینەی،
مەلی لاو دکترو گوٙشان بە دەزگای تایبە و دەرمانی تایبە گوٙشیٛت پاکیٛ مەکەروٙنوە،
ئتر گوٙشیٛت وەریٛ مابانیٛ و خاس مژنەوی.
دویٛ:
ئاوەو دلیٛ گوٙشی: بڕێ جارێ بە نونگەو نەوەشیوە گوٙشی دلیٛڕاسین هەو مەکەروٙنە،
شلە، ئاوی کوٙ مەبوٙوە دلیٛو گوٙشینە، بەلاشیەی هەوکەردەکەی(ئیلتهاب) گوٙشگیریای
نمەمەنوٙن، یام وەختوٙ مەلەکەردەینە ئاوی مەلوٙنە گوٙشت، ئینە مەبوٙنە بایسو کەم
ئەژنەوتەی، ئەچیٛگەیچنە بە لابەردەی ئاوەو دلیٛ گوٙشی، گوٙشیٛ وەریٛ مەبانیٛ و خاس
مەژنەوینە.سەرەت مەوزی لارەو لەپو دەسیت منیەی گوٙشتەوە دویٛ یەریٛ جاریٛ فشار
مڎەی لەپو دەسیت کە نیانت پۆ گوٙشیتەو، ئیتر ئاوەکیٛ بەرمەیوٙوە.(ئەوسا زاڕوٙڵیٛ
بیٛنمیٛ مەلیٛ کەریٛنمیٛ هەسارینە، ئاوەپژگالیٛ کەریٛنمیٛ، ئاوی لویٛ گوٙشیٛمان،
دمایی ئەپاسە بەرش ئاریٛنمیٛوە).
یەریٛ:
فشارو هەوکەردەیو کیسیٛو لوتیٛ(ساینسایتس sinusitis):
کاتێ کیسەکیٛو لوتیٛ هەو مەکەرانیٛ، مەبوٙنە بایسو ماسای کاناڵەو ئوٙستاکی، پی جوٙرە
ڕاگاو میانو دلیٛڕاسەو گوٙشی چەنی دەمی مەوزیانیٛرە، کار مەکەروٙنە سەرو تەپڵو
گوٙشی، مەئیٛشوٙنە و ئەژنەوتەی کەم مەکەروٙنە، یام تەمام ساموت مەبینە و هیچ
نمەژنەوی. ئی جوٙرە بە خاس بیەی ئیلتهابو کیسەو لوتیٛ، ئەژنەویەت پەی مەگیٛڵوٙوە
ئاژەو جارانی و مژنەوی.
چوار:
دەنگی گەورە: فرەو جاری دەنگیٛوی گەورە ناکاوێنە مەبوٙنە باسیو کپ بیەیو گوٙشی و
ئەژنەویەیت کەم مەبوٙوە، گوشیٛت مەگیریارە، پەی نمونەی، دەنگو توٙپ و باڵەفڕی،
هەورە تریٛشقە، یام هەر دەنگێ، زرمەی زل، گرمەی زل، شریخنای یام ئاهەنگێونە موزیک
و گورانی فرە مەژنەوینەو دلیٛو هەیوانێ زلیٛ
قەپاتیٛنە، مەبوٙنە بایسو کپ بیەی گوٙشات، هەکە کار مەکەروٙنە سەرو پەردەو گوشی و
ئیٛشش پەنە مەیاونوٙنە، مەگەر دکترو گوٙشی چارەو ئینیە بکەروٙن.
پەنج:
ورکە و دڵە ورکیٛ: ئەچی حاڵەتنە ئەگەر ورکێوە ببوٙنە دڵ و مەژگتەنە، خەم و خەفەت و
خەمبار مەبینە، ئینەیچ کار مەکەروٙنە سەرو فشارو ونیٛ، ئەگەر فرە دریٛژە بکیٛشوٙ،
بڕێ هوٙرمۆنی دڵەورکیٛ زیاتەر مەمجیانیٛ و کار مەکەروٙنە سەرو گوٙشو دلیٛڕاسەی و
فشارو گوٙشو دلیٛڕاسەیچ بەرز مەبوٙوە و هامسەنگی ئاوەو دلیٛ گوشی تیٛکە مەڎوٙنە،
مەمامسوٙنە، ئی ماسایە مەبوٙنە بایسو ئەرەوزیای گوٙشی کەم ئەژنەویەی.
شش:
تیٛکشیەی هامسەنگیو گوٙشان: نەوەشیێ هەن کە توشوٙ گوشو دلیٛڕاسەی مەیوٙنە، مەبوٙنە
باسیو گیچج بیەی و گیٛجواردەی، کەسی توشبیەی گیٛجاوڵیٛ مەیوٙنە سەرەشەرە دنیا
مەخولێوە وەرچەمانشوە، ئتر نمتاووٙ هامسەنگی لاشەیش بکەروٙنەو مەگلیٛروٙنە. ئی
نەوەشیچە فرە سەختەن، مەبوٙن بایسو تیٛکشیەی هامسەنگی ئاوەو دلیٛ گوشی، هەکە ئینا
دلیٛ لوولە پیٛچەکانە، ئی ئاوەو دلیٛ لولە پیٛچان وەرپەرسیٛنیٛ جە هامسەنگی لاشەی.
حەوت:
واڕیای جە بەرزینە: کاتێ پەی یوەمجاری گەشت مەکەری بە باڵە فڕ. ئتر باڵە پڕەکە فرە
بەرز مەبوٙنوە جە ئاسمانەنە، مەبوٙنە بایسو گوشگیریای و کەم ئەژنەویەی، ئینە جە
ئەنجامو واڕیای فشار و هەواین ناکاوێنە جە بەرو دلیٛ گوٙشینە.کاناڵەو ئوستاکی مەوزیوٙرە،
گوشیٛ ساموتیٛ مەبانیٛ، بە ئامایرە واری گوشیٛت خاسیٛ مەبانیٛ.
جە
ئینترنێتەو، د. ناجح گوڵپی 4/11/2020
مسیارو
تیلەی دووەم و زوانو ئینگلیزی زانگاو هەڵەبجەی
کریٛڵ
واتیٛ: key words . ئەساسە: نونگە، سەبەب. باڵەفڕ: باڵەپڕ: تەیارە
