بەرگی دووەمو
کتیٛبو ڕازوانو هەورامی چاپکریا
یانەو کتیٛبو
هەورامانی خەڵاتێوەتەر کریا، بەرگی دووەمو کتیٛبو ڕازوانی هەورامی چاپ و
وەڵاوکریاوە.
ساڵەو پاری 25/5/2018
بەرگی یوەمو کتیٛبو ڕازوانو هەورامیم چاپ و وەڵاو کەردوە، ئیساڵیچ پەشتیوان بەخوای
بەرگو دوویٛش چاپ و وەڵاو کریاوە. ڕێک دماو ساڵێوە 22/5/219 چیٛرو چاپینە
ئاماجبەر.
کتیٛبو
ڕازوانی هەورامی 493 لاپەلیٛ قەوارە 24 * 17 ، جە حەوت لیٛژا دروسیان، بەرهەم و
بەرویرو دکتوٙرناجح گوڵپین. ماموٙسا هیوا مەحمودی وناران و چاپخانەو ناوەندو سارای
جە سلیٛمانی چاپکریان . ئی کتیٛبە چی بەشا دروسیان:
لیٛژەی یوەم: بە دریٛژی باسو چەمەی زوانی
هەورامینە کریان، چەمەی سادە و ئەرەتاشیا و ئامیٛتە، هەرپاسە قەد و ڕیٛخەو گردو
چەمەکان دیاری کریان، شونیەرە نمونیٛ مشەمەریٛم ئاوردیٛنیٛوە سەرو جوٙرەکاو چەمەی(
چەمەی ویەردە و نەویەردە و ویەرو نەویەر و نادیار). ئەگەر گەرەکت بوٙ بەڵەڎ بینە
جە ڕازوانی مەشوٙم فیٛرو چەمەی بی و بزانی چەمە چیٛشەن و کامەن و ئیجا بتاوی
کەردەش چەنە دروسکەری و جە دروسنای واتیٛنە بەکارش باوەری.
لیٛژەی دووەم:
چی لیٛژەنە بە پوختی باسو بکەری و جوٙرەکانو بکەری کریان( بکەری ڕازوانی و بکەری
هەقەتین "لۆجیکی" ، بکەری نادیار و بکەری نادیاری نیشاندریا، هەرپاسە
نونگەو دروسنای بکەرنادیاری. چەنی ئانەیچ باسو وەرکاری، وەرکاری ویٛڕاس و ناویٛڕاس
ڕوٙشن کریانەو. ئیجا باسو نیهادو گوزارەی و دەسەواچەی"فرەیس" کریان.
ئەرکشا چیٛشەن دلیٛ ڕستەینە.
لیٛژەی یەرەم:
باسو دروسنای واتیٛ"مۆرفۆلۆجی" واتیٛ سازی. بە جوانی شیکریانەو ، مۆرفیم
و جوٙرەکاو مۆرفیمی، مۆرفیمی بنەڕەتی و مۆرفیمو ئەرەتاشتەی و مۆرفیمی واتە واڕ،
مۆرفیم و ئەلۆمۆرف، فۆنیم و ئەلۆفۆن، وەڵگیٛر و دماگیٛر و نیشانیٛ، دلیٛگیٛر و
کۆنفێکس، بە جوانی باسیٛ کریاینیٛ.
واتیٛ جە
ڕووەو دروسنایوە باسکریان، واتیٛ ئەرەتاشیێ و ئامیٛتیٛ، ئیجا با بە چنڎ لزگیٛوە،
نامیٛ ئەرەتاشیێ و ئامیٛتیٛ، یاوەرنامیٛ ئەرەتاشیێ و ئامیٛتیٛ، کەردەی ئەرەتاشیاو
ئامیٛتە، یاوەرکەردەی ئەرەتاشیاو ئامیٛتە، ژمارەی ئەرەتاشیا و ئامیٛتە وزیانیٛ
ڕووە.
لیٛژەی
چوارەم: بەجوانی باسو کەرەسەکاو دروسنای ڕستەی کریان، ئیجا باسو ڕیزبەستەی ڕستەی،
شونیەرە بە کوڵی و پوختی باسو سیمانتیک و پراگماتیکی کریان. ئیجا بە کوڵی باسو
مانای فەرهەنگییٛ و مانای ئیدیۆمییٛ و مانای ڕازوانییٛ و مانای میتافۆرییٛ و مانای
پراگماتیکییٛ کریان. ئی باسیٛ مەشوٙ بزانیشا چونکەتەی گرد پیٛوەندیشا هەن
ڕازوانیوە.
دماو ئانەی
باسو کەردەی یاردیدەری کریان، چنڎ جوٙرێوە کەردیٛ یاردیدەریٛما بە نمونە
ئاردیٛنیٛوە، ئیجا بە کوڵی باسو پەخشانیٛم کەردەن، چەنی وەڵبەند و دمابەندی .
لیٛژەی
پەنجەم: بابەتیٛوی تازەن، ئا واتیٛ کە جە چەمەیوە هورگیریان، پسە: نامیٛ بکەری و
نامیٛ وەرکاری و نامیٛ چەمەی و نامیٛ دەسینەی و نامیٛ یاگیٛ و یاوەرنامیٛ و نامیٛ
واردەی و نەوەشی. جە چەمەی متاومیٛ فرەو واتیٛکا، یام نامەکا دروسنمیٛ. ڕوٙزگارو
ئاروٙینە تاومیٛ فرە کەلک چینەی هوٙرگیٛرمیٛ پەی دروسنای فرەو واتیٛکان.
لیٛژەی ششەم:
چی لیٛژەنە باسو زوانئەشناسیما کەردەن، لەقەکاو زوانئەشناسای، زوان چیٛشەن و چەنی
ئەژناسەش کریوٙ؟ ئەرکو زوانی چیٛشەن؟ زوان چەنی پەیڎابیەن؟ تایبەمەندیەکاو زوانی و
جوٙرەکانو زوانی. خیٛزانە زوانەکاو جەهانی و زوانە هیند و ئاریەکیٛ، دیالێکت و
جوٙرەکانو دیالێکتی و نونگەو پەیڎا بیەی دیالێکتی و جیاوازی میانو دیالێکتی و
زوانی وزیان وەرەچەم.
لیٛژەی
حەوتەم: چی لێژەنە بە دریٛژی باسو ڕانویسی و خاڵبەندی کریان، جوٙرەکاو نویستەی
باسکریان، هەرپاسە وٛجوٙرەکانو ئەلف و بیٛ باسکریان، بە جوانی باسو ئەلف و بیٛ
هەورامییٛ کریان، وچەکیٛ زوانو هەورامی وزیێنیٛ وەرەچەم، ئیجا باسو وچە
دەنگدارەکا(ڤاوڵەکا) و بیٛ دەنگەکا( کۆنسوٙنانتیٛ) کریان دماجار بە پوختی باسو خاڵبەندی کریان، یانی
وەختو نویستەینە چەنی خاڵیٛ و کوٙماو کەمانیٛ بنیەیمیٛرە.
دما لزگش
ماناو واتیٛکانە و چەنی سەرچەمەکا.
ئینە یەرەم
کتیٛبا کە بەزوانی ئەڎایی وێم زوانی هەورامی چاپ و وەڵاوش کەروە، پەشتقایم بە خوای
سەرەمڕیٛ بیمیٛ.
د. ناجح گوڵپی 22/5/2019 چوارشەمە
